Loopt u wel eens tegen de (communicatie-)muur op?

Veelgehoorde klachten in mediation zijn:

• “Ik heb het gevoel dat ik tegen een muur praat”
• “Ik heb toch duidelijk aangegeven wat ik bedoel?”

Klinkt dit bekend? In alle relaties, of dit nu met een collega of leidinggevende is of thuis met uw eigen partner, kunt u tegen deze Communicatiemuur aanlopen. Maar hoe komt dit? Waarom begrijpen we elkaar niet altijd?

De Communicatiemuur

Het begrip ‘Communicatiemuur’ is in 1993 door Deveaux en De Sadeleer geïntroduceerd. Ze beschrijven met dit model hoe lastig het is om communicatie goed te laten verlopen en op welke punten het mis kan gaan.

Hoe werkt de Communicatiemuur

Ieder mens heeft zijn eigen communicatiestijl en vindt dat de ‘normale’ manier om met elkaar te communiceren. Pas als we het gevoel krijgen tegen een muur te praten, beginnen we ons af te vragen wat er aan de hand is. Waarom doet die persoon niet wat ik hem vraag? Begrijpt hij me niet? Het Communicatiemuur-model laat zien op welke plaatsen in de onderlinge communicatie problemen kunnen ontstaan.

Bedoeld ≠ gezegd

Iets bedoelen is niet hetzelfde als iets zeggen. Met alles wat we zeggen hebben we een bepaalde bedoeling. Maar die bedoeling spreken we niet altijd uit. Zo kan de vraag ‘Wil je de auto voltanken?’ als achterliggende bedoeling hebben dat de benzinetank bijna leeg is, maar ook dat de vrager tanken vervelend vindt en graag wil dat de ander het doet. Hij of zij vraagt dan eigenlijk om hulp. Een misverstand ontstaat dan snel, want misschien is de vrager wel net langs het tankstation gekomen en ontstaat nu irritatie bij degene aan wie de vraag gesteld wordt. ‘Dat had je toch prima net zelf kunnen doen?’

Gezegd ≠ gehoord

Dat je iets gezegd hebt, betekent niet dat de ontvanger hetzelfde hoort. De ander hoort de vrager zeggen ‘Wil je de auto voltanken?’, maar hij denkt te horen ‘Wil je de auto nú voltanken?’. Dit klinkt als een opdracht, terwijl de vrager eigenlijk om hulp vraagt.

Gehoord ≠ begrepen

Stel dat de ontvanger de vraag heeft gehoord als ‘Wil je nú de auto voltanken?’. Maar ‘nú’ komt hem helemaal niet uit. Zijn antwoord is dan waarschijnlijk ‘nu niet’, terwijl de vrager om hulp vroeg maar niet specifiek aangaf wanneer. Dit kan bij beide personen irritatie veroorzaken. De vraagsteller krijgt het gevoel niet gehoord te worden en de ontvanger heeft het gevoel dat hij een opdracht krijgt.

Begrepen ≠ akkoord

Zelfs als de ontvanger de vraag wel heeft begrepen, betekent dit niet automatisch dat hij akkoord gaat met je vraag en dat hij gaat doen wat je vraagt. Vaak moet de vraag nog een (aantal) keer herhaald worden voordat de hulp uiteindelijk wordt gegeven.

Akkoord ≠ gedaan

Hier zit vaak het grootste misverstand en deze kom ik vaak tegen bij arbeidsmediation. Dat iemand toezegt iets te doen betekent niet dat het ook gedaan wordt. Dit kan resulteren in een conflict. Het Communicatiemuur-model is dan een handig hulpmiddel om samen te ontdekken waar het mis is gegaan, weer in gesprek te raken en begrip voor elkaar te krijgen.

Loopt u een keer tegen de (Communicatie-)muur aan? Gebruik dan het model en onderzoek op welke punten het misgaat. Dan kan veel irritatie en zelfs conflicten voorkomen.

Loopt u wel eens tegen de (communicatie-)muur op?